Kuşlar arasında yarasa ne ise, düşünceler arasında kuşku da odur. İkisi de hep alacakaranlıkta uçar. İnsanı, az bilmek kadar kuşkulandıran hiçbir şey yoktur, onun için kuşkuyu bilgimizi arttırmakla yenmeye çalışmalıyız, sürekli içimizde taşımakla değil... [Francis Bacon ]
[SAMET ŞAHİN | 11C]
Yazıma paranoyanın kısa bir tanımı ile başlamak istiyorum. Paranoya, aşırı endişe veya korkuyla karakterize edilen, sıkça mantıksız kuruntularla bilinen bir rahatsızlıktır. Yunanca bir kelime olan paranoya "düpedüz delilik" anlamına gelir ve bu terim geçmişte kuruntu, delirme durumlarını ifade etmek için kullanılmıştır. Terim günümüzde her ne kadar basit anlamda kullanılsa da aslında bu yazımın başında söylediğim gibi bir rahatsızlıktır ve bu rahatsızlığın temelinde kuşku yatar.
Kuşku üzerine yazmış olduğu bir denemesinde şöyle der ünlü filozof Francis Bacon: "Kuşlar arasında yarasa ne ise, düşünceler arasında kuşku da odur. İkisi de hep alacakaranlıkta uçar. İnsanı, az bilmek kadar kuşkulandıran hiçbir şey yoktur, onun için kuşkuyu bilgimizi arttırmakla yenmeye çalışmalıyız, sürekli içimizde taşımakla değil..."
Bu dizelerle Bacon, kuşkunun insanlar için ne tür bir anlam taşıdığını bizlere göstermiştir. Bacon'a göre az bilmek, alacakaranlıkta bulunmaktır ve yarasaya benzettiği kuşku da alacakaranlıkta uçmaktadır. Kuşkuyu yenmemiz gereken bir tür düşman olarak görür fakat her şey sistematik bir şekilde ilerler. Her çeşit hayvandan oluşan besin zinciri nasıl yarasa gibi bir tür olmadan ilerleyemiyorsa, insan da içinde tek bir kuşku hissi olmadan ilerleyemez. Belli bir miktarda kuşku, belirli zamanlarda duyulduğu sürece insan için negatif değil pozitif bir yön oluşturur. Fakat az bilmekten ve bu bilgisizliğin getirdiği alacakaranlıktan doğan aşırı kuşkular insanın elinden her şeyi alabileceği gibi paranoya gibi bir hastalığı da beraberinde getirebilir.
İşte tüm bu alacakaranlığı, aşırı kuşkuları ve paranoyayı aşabilmek istiyorsak Bacon'ın da dediği gibi bunu bilgimizi arttırarak başarmaya çalışmalıyız, her şeyi
içimize atarak değil.
0 yorum: